A blog post from February 12, 2012 ·
De Amerikaanse kunstenaar Alexander Calder bracht in 1930 een bezoek aan het Parijse atelier van Piet Mondriaan aan de Rue du Depart 26. Calder had in Parijs roem vergaard met zijn Cirque Calder, bestaande uit miniatuurfiguurtjes die hij liet bewegen en dansen door ingenieuze mechanieken. Hij bezocht Mondriaan’s atelier, dat door foto’s in diverse publicaties een vermaarde reputatie onder avantgardisten had verkregen. Het bezoek heeft een blijvende invloed op het werk van Calder gehad. In de weken daarna, heeft Calder het besluit genomen om volledig abstract te gaan werken en hij heeft nooit weer anders gedaan.
Het mooie aan de tentoonstelling is, dat niet alleen het inhoudelijke maar ook het letterlijke middelpunt een reconstructie van het Parijse atelier is. Hierdoor krijg je, na de zalen met werken uit Cirque Calder, eenzelfde ervaring als Calder moet hebben gehad. Je stap uit de figuratieve wereld en treedt binnen in volledige abstractie. Als je eruit loopt, loopt je recht in de nieuwe wereld die Calder creert met zijn abstracte mobiles. Het is een duizelingwekkende ervaring.
Ook leuk is om het atelier an sich te bewonderen. Het is een kleine ruimte waarin Mondriaan woonde en werkte. Naast het feit dat hij zijn atelier als laboratorium gebruikte, door wanden te bekleden met stukken gekleurd karton en zijn eigen schilderijen. Zo vormde het atelier als het ware een driedimensionaal schilderij. Tegelijkertijd zijn er ook sporen van leefbaarheid in terug te vinden: brillen, een asbak op de tafel, een verrekijker, en niet geheel onbelangrijk, een wekker. Het is alsof je kennismaakt met zowel de kunstenaar als de mens Mondriaan.
Het is een tentoonstelling die dus veel te bieden heeft, veel verschillende invalshoeken voor degene die het allemaal wil ontdekken. Owh, en daarbij is er ook nog twee maanden voor de opening het laatste werk waar Calder aan werkte, een maquette voor het Kroller Muller Museum, ontdekt door een conservator van het Gemeentemuseum. Het kan niet op, of zoals de president van de Calder Foundation zei toen hij de tentoonstelling binnenkwam; “this should be in the MoMA.”
De volledige recensie die ik over deze tentoonstelling schreef is te vinden op geschiedenis.nl: klik hier
Lieke Wijnia 